Eenzaamheid

Eenzaamheid en gezondheid hebben invloed op elkaar
Gevoelens van eenzaamheid kunnen verschillende gevolgen hebben voor de gezondheid. Het kan bijvoorbeeld stress, hoofdpijn en benauwdheid veroorzaken (Korrelatie, 2016), maar ook leiden tot een depressie of (poging tot) suïcide (Heinricht & Gullone, 2006).  Andersom kunnen gezondheidsproblemen zoals lichamelijke beperkingen, eenzaamheid bevorderen.

Twee soorten eenzaamheid: emotioneel en sociaal
We maken onderscheid naar twee soorten eenzaamheid: sociale en emotionele eenzaamheid. Sociale eenzaamheid houdt in dat iemand een gemis van mensen om zich heen ervaart (bijvoorbeeld vrienden, buren, collega's). Emotionele eenzaamheid ontstaat als iemand een intieme relatie mist met wie ze over persoonlijke dingen kunnen praten, zoals een partner of een vriend(in).



Hoe meet je eenzaamheid?
We maken voor het meten van eenzaamheid gebruik van de schaal van De Jong Gierveld die bestaat uit elf items. Voorbeelden van items zijn 'Er zijn voldoende mensen met wie ik mij nauw verbonden voel' en 'Ik ervaar een leegte om me heen'. Deze gevalideerde maat wordt veel gebruikt in onderzoek naar eenzaamheid, zowel binnen als buiten Nederland. Met behulp van deze schaal is vervolgens onderscheid aangebracht in niet, matig of ernstig eenzaam. Naast de mate van eenzaamheid is onderscheid aangebracht tussen sociale en emotionele eenzaamheid.

Sociale contacten kunnen eenzaamheid verminderen
Betekenisvolle sociale contacten kunnen eenzaamheid verminderen. Gevoelens van eenzaamheid nemen niet altijd af als iemand meer sociale contacten heeft, het gaat ook om de kwaliteit van het contact. Ook voelt iemand zich minder eenzaam wanneer er een variatie in soorten sociale relaties is. Soorten sociale relaties zijn bijvoorbeeld persoonlijke sociale relaties met familieleden, maar ook relaties met buren, vrienden of kennissen (Gierveld-de Jong & van Tilburg, 2007).

Special over eenzaamheid in Utrecht
In november 2017 verscheen de special 'Eenzaamheid in Utrecht'. In deze special staan cijfers en quotes over eenzaamheid die helpen om over eenzaamheid in gesprek te gaan. Bekijk de special hier.

Lees verder over dit onderwerp door op de categorie 'Kinderen', 'Volwassenen' en 'Ouderen' te klikken. Alle cijfers over dit onderwerp zijn te vinden in de open data.