Tandarts

Mondzorg

Samenvatting

Kinderen

  • Negen op de tien Utrechtse kinderen is in het afgelopen jaar voor een controle bij de tandarts geweest
  • Minder Utrechtse kinderen hadden het afgelopen jaar een gaatje dat gevuld moest worden
  • Kinderen uit Zuidwest en Overvecht hadden in 2021 het vaakst een gaatje dat gevuld moest worden

Jeugdigen

  • Het aantal jeugdigen dat geen jaarlijkse controle heeft bij de tandarts is in 2020 toegenomen
  • Utrechtse jeugdigen hebben minder vaak een jaarlijkse tandartscontrole dan gemiddeld in Nederland
  • In Overvecht, Binnenstad, Noordwest en Zuidwest hebben jeugdigen minder jaarlijkse tandartscontroles

Volwassenen

  • Minder Utrechtse volwassenen hadden het afgelopen jaar contact met de tandarts
  • Utrechters met een laag opleidingsniveau maken minder vaak gebruik van tandheelkundige zorg
  • Vrouwen hebben vaker contact met de tandarts dan mannen
  • Volwassenen tussen de 40 en 54 jaar hebben vaker contact met de tandarts
  • Volwassenen uit Overvecht hebben minder vaak contact met de tandarts
  • Grote tevredenheid onder Utrechters over de tandarts en mondhygiënist(e)

Ouderen

  • 71% van de Utrechtse ouderen heeft jaarlijks contact met de tandarts
  • Ouderen met een hoger opleidingsniveau hebben vaker contact met de tandarts
  • 80-plussers maken minder vaak gebruik van tandheelkundige zorg
  • Ouderen in Zuidwest en Vleuten-De Meern hebben minder vaak contact met de tandarts
Wat houdt het in?

Een gezonde mond is belangrijk voor een goede gezondheid

De mondgezondheid hangt samen met de lichamelijke gezondheid. Er is bijvoorbeeld een relatie tussen mondgezondheid en diabetes type 2. Mensen met diabetes type 2 hebben een verhoogde kans op tandvleesontsteking. Andersom is vergevorderde tandvleesontsteking negatief van invloed op de bloedsuikerspiegel van mensen met diabetes. Verder zijn er in de wetenschap aanwijzingen dat de mondgezondheid samenhangt met reumatoïde artritis, chronisch nierfalen, overgewicht en zwangerschapscomplicaties als vroeggeboorte en een te laag geboortegewicht van de baby. heeft een ongezonde mond invloed op de psychische gezondheid. Mensen met een slecht gebit hebben vaker een depressie.

Zelfzorg en tandartsbezoek zijn belangrijk

Voor een goede mondgezondheid is het belangrijk om het gebit zelf goed te verzorgen, te letten op het aantal eet- en drinkmomenten op een dag en de voeding die je neemt. Daarnaast is het belangrijk om regelmatig op controle te gaan bij de tandarts en problemen op tijd te laten behandelen. Ook voor kinderen is het belangrijk dat zij (half)jaarlijks naar de tandarts gaan. Door de controles volgen tandartsen de mondgezondheid van de kinderen en kunnen ze vroegtijdig ingrijpen als er gaatjes ontstaan. Twee keer per jaar naar de tandarts gaan helpt kinderen om angst voor de tandarts te voorkomen. Wanneer kinderen ouder worden wordt op basis van al aanwezige gaatjes en de kans om die te ontwikkelen geadviseerd over de termijn tussen controles.

Cijfers over kinderen

Negen op de tien Utrechtse kinderen is in het afgelopen jaar voor een controle bij de tandarts geweest

90% van de kinderen uit groep zeven en acht uit het basisonderwijs in Utrecht geeft in 2021 aan dat zij het afgelopen jaar voor controle bij de tandarts zijn geweest. Dit is ongeveer even vaak als in 2019. Vanuit de registratiedata van tandartsen is er tussen 2019 en 2020 overigens wel een daling te zien in het tandartsbezoek van 2- t/m 17-jarigen. Kinderen uit een eenoudergezin, kinderen met een overig niet-westerse migratieachtergrond en kinderen uit Kanaleneiland  geven minder vaak aan dat ze voor controle bij de tandarts zijn geweest.

Minder Utrechtse kinderen hadden het afgelopen jaar een gaatje dat gevuld moest worden

17% van de kinderen uit groep zeven en acht zegt in 2021 dat zij het afgelopen jaar een gaatje hadden dat gevuld moest worden. Dit is minder vaak dan in 2019, toen 21% van de kinderen een gaatje had. Kinderen met een lage gezinswelvaart hebben vaker een gaatje, 24% geeft dit aan. Voor kinderen met een hoge gezinswelvaart is dit percentage 15%. Ook kinderen met een Marokkaanse migratieachtergrond hebben vaker dan gemiddeld een gaatje.

27% van de kinderen uit groep 7 en 8 met een Marokkaanse migratieachtergrond had het afgelopen jaar een gaatje dat gevuld moest worden.

Kinderen uit Zuidwest en Overvecht hadden in 2021 het vaakst een gaatje dat gevuld moest worden

24% van de kinderen uit Zuidwest had in 2021 een gaatje dat gevuld moest worden. In Noordoost is dit percentage 9%.

Jeugdmonitor Utrecht in coronatijd

De Jeugdmonitor is in Utrecht uitgevoerd van oktober tot en met begin december 2021 onder kinderen van groep zeven en acht van het basisonderwijs. Het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames in Nederland steeg sterk in de loop van oktober. Op het moment van dataverzameling golden daardoor verschillende coronamaatregelen, die in november en december steeds verder werden aangescherpt. Nederland stevende weer af op een lockdown. Dit alles heeft de resultaten van de Jeugdmonitor beïnvloed. Op de coronapagina staat een overzicht van de maatregelen die tijdens dit onderzoek golden.

Cijfers over jeugdigen

Het aantal jeugdigen dat geen jaarlijkse controle heeft bij de tandarts neemt toe in 2020

25% van de Utrechtse jeugdigen van 2 t/m 17 jaar heeft in 2020 geen jaarlijkse controle bij de tandarts gehad, blijkt uit declaraties van tandartsen. Dit is hoger dan in 2019, toen 20% van de jeugdigen geen controle had bij de tandarts. Deze toename zou het gevolg kunnen zijn van de coronacrisis, waardoor een tandartscontrole vaker is uitgesteld.

Utrechtse jeugdigen hebben minder vaak een jaarlijkse tandartscontrole dan gemiddeld in Nederland

Jeugdigen in Utrecht hebben minder vaak dan gemiddeld in Nederland een jaarlijkse controle bij de tandarts. In 2020 had 23% van de 2- t/m 17-jarigen in Nederland geen controle. In Utrecht is dit 25%. Jeugdigen in Amsterdam en Rotterdam hebben vaker geen jaarlijkse tandartscontrole dan jeugdigen in Utrecht.

29% van de jeugdigen in Amsterdam en 31% van de jeugdigen in Rotterdam hebben geen jaarlijkse tandartscontrole. Dit is hoger dan in Utrecht.

In Overvecht, Binnenstad, Noordwest en Zuidwest hebben jeugdigen minder vaak een jaarlijkse controle bij de tandarts

Uit declaraties van tandartsen uit 2020 blijkt dat jeugdigen die in Overvecht, Binnenstad, Noordwest en Zuidwest wonen vaker geen jaarlijkse controle hadden bij de tandarts dan 2- t/m 17-jarigen in andere wijken. In Vleuten-De Meern hebben jeugdigen het vaakst wel een jaarlijkse controle gehad.

32% van de jeugdigen uit Overvecht had in 2020 geen jaarlijkse tandartscontrole. In Vleuten-De Meern is dit 18%.
Cijfers over volwassenen

Voor de meest recente cijfers zie: zorggebruik.

Minder Utrechtse volwassenen hadden het afgelopen jaar contact met de tandarts

76% van de Utrechtse volwassenen (18-64 jaar) gaf in 2020 aan dat zij in het afgelopen jaar contact met de tandarts of mondhygiënist(e) hebben gehad. Dit is lager dan in 2018, toen nog 81% contact had met de tandarts. Deze afname zou veroorzaakt kunnen zijn door de coronacrisis waardoor mensen hun bezoek aan de tandarts of mondhygiënist(e) hebben uitgesteld of doordat zorg is uitgesteld door de tandarts zelf.

Utrechters met een laag opleidingsniveau maken minder vaak gebruik van tandheelkundige zorg

64% van de Utrechters met alleen basisonderwijs of een lbo-, mavo- of vmbo-opleiding heeft in het afgelopen jaar contact gehad met de tandarts of mondhygiënist(e). Onder Utrechters met een hbo- of wo-opleiding is dit percentage hoger, namelijk 78%. Vrouwen hebben vaker contact met de tandarts (79%) dan mannen (73%).

Volwassenen tussen de 40 en 54 jaar hebben vaker contact met de tandarts

82% van de Utrechters tussen de 40 en 54 jaar had het afgelopen jaar contact met de tandarts of mondhygiënist(e). Het percentage volwassenen jonger dan 40 jaar dat contact had met de tandarts is lager dan gemiddeld in Utrecht, namelijk 73%.

Volwassenen uit Overvecht hebben minder vaak contact met de tandarts

Utrechters uit de wijk Overvecht hebben het afgelopen jaar minder vaak contact gehad met de tandarts of mondhygiënist(e). In Vleuten-De Meern ligt het percentage Utrechters dat minimaal één keer per jaar contact heeft met de tandarts hoger dan gemiddeld.

Utrechters uit Overvecht hebben minder vaak contact met de tandarts of mondhygiënist dan gemiddeld in Utrecht. In Vleuten-De Meern hebben inwoners vaker contact met de tandarts.

Grote tevredenheid onder Utrechters over de tandarts en mondhygiënist(e)

95% van alle Utrechtse volwassenen is tevreden over de tandarts of mondhygiënist(e). Utrechters met alleen basisonderwijs of een lbo- of mavo-opleiding, een migratieachtergrond en Utrechters uit Overvecht zijn minder vaak tevreden. Utrechters uit de wijk Noordoost zijn vaker tevreden.

Gezondheidspeiling in coronatijd

De Gezondheidspeiling 2020 is in Utrecht uitgevoerd van eind september tot en met half december 2020. In deze periode nam het aantal Utrechters met een positieve testuitslag tot de tweede helft van oktober toe waarna een daling inzette die tot eind december aanhield. Vanaf 13 oktober gold een gedeeltelijke lockdown en vanaf 15 december een gehele lockdown. Dit alles heeft de resultaten van de Gezondheidspeiling beïnvloed. Voor een aantal gezondheidsthema’s hebben respondenten ingevuld wat de invloed van de coronacrisis hierop volgens hen was. Ook zijn er indicatoren waarmee een vergelijking over de tijd is gemaakt.

Zie Coronavirus voor meer gezondheidsinformatie rondom corona.

Cijfers over ouderen

Voor de meest recente cijfers zie: zorggebruik.

71% van de Utrechtse ouderen heeft jaarlijks contact met de tandarts

In 2020 gaf 71% van de ouderen (65-plussers) in Utrecht aan dat ze het afgelopen jaar contact met de tandarts of mondhygiënist(e) hebben gehad. Ondanks de coronacrisis is dit percentage even hoog als in 2018. Vrouwen hebben even vaak contact met de tandarts als mannen. 98% van de Utrechtse ouderen is tevreden over het contact met de tandarts of mondhygiënist(e).

Ouderen met een hoog opleidingsniveau hebben vaker contact met de tandarts

Utrechtse 65-plussers met een hbo- of wo-opleiding hadden het afgelopen jaar vaker dan gemiddeld contact met de tandarts of mondhygiënist(e). Van deze groep 65-plussers had 88% contact met tandarts of mondhygiënist(e). Ouderen met alleen basisonderwijs of een lbo- of mavo-opleiding hadden het afgelopen jaar juist minder vaak contact met de tandarts. Van deze groep zocht 58% contact.

80-plussers maken minder vaak gebruik van tandheelkundige zorg

57% van de Utrechtse 80-plussers had het afgelopen jaar contact met de tandarts of mondhygiënist(e). Dit is lager dan gemiddeld. Onder Utrechters tussen de 65 en 80 jaar is dit percentage 74%.

Ouderen in Zuidwest en Vleuten-De Meern hebben minder vaak contact met de tandarts

Ouderen in de wijken Zuidwest en Vleuten-De Meern hadden het afgelopen jaar minder vaak contact met de tandarts of mondhygiënist(e) dan gemiddeld in Utrecht. In de wijken Noordoost, Oost en de Binnenstad hebben ouderen juist vaker contact met de tandarts dan gemiddeld.

63% van de 65-plussers in Zuidwest en 65% van de 65-plussers in Vleuten-De Meern hadden het afgelopen jaar contact met de tandarts. Dit is lager dan gemiddeld in Utrecht.

Gerelateerde pagina