Samenvatting
Kinderen
- Negen op de tien kinderen zijn positief over de relatie met vrienden
- Kinderen met een Turkse of overig niet-Westerse migratieachtergrond zijn minder positief over vrienden
- Kinderen uit Zuidwest zijn minder vaak positief over de relatie met vrienden
Jongeren
- Jongeren missen hun sociale contacten in de coronatijd
Jongvolwassenen
- Bijna de helft van de jongvolwassenen vindt dat de relatie met vrienden slechter is geworden in coronatijd
- 73% van de jongvolwassenen heeft er last van dat ze door de coronacrisis hun familie of vrienden minder kunnen zien
- In 2020 ervaren Utrechtse mbo-studenten minder steun van hun gezinsleden en vrienden dan in 2019
Volwassenen
- Utrechters hebben in 2020 minder vaak wekelijks contact met hun buren
- Contact met familie, vrienden of buren verschilt naar leeftijd
- Laagopgeleide volwassenen hebben minder vaak contact met familie of vrienden en vaker met buren
- Utrechters zonder migratieachtergrond hebben vaker wekelijks contact met vrienden en familie
- Volwassenen met kinderen hebben vaker contact met buren
- Volwassenen uit de Binnenstad hebben het minst vaak wekelijks contact met buren
- Volgens één op de vijf Utrechters in een kwetsbare situatie helpen sociale contacten om gezond te zijn
- Bijna één op de drie Utrechters in een kwetsbare situatie hebben onvoldoende mensen om zich heen die kunnen helpen bij ziekte
Ouderen
- Utrechtse ouderen hebben het vaakst contact met familieleden
- Ouderen met een hbo- of wo-opleiding hebben minder vaak contact met familieleden, maar vaker met vrienden
- Ouderen die alleen wonen hebben vaker contact met vrienden
- Ouderen met een niet-westerse migratieachtergrond hebben minder vaak contact met hun buren
Wat houdt het in?
Sociale contacten belangrijk voor ervaren gezondheid
Mensen die regelmatig sociale contacten hebben, zijn vaker gelukkig dan anderen. Het hangt daardoor samen met iemands ervaren gezondheid. Daarnaast kan steun van sociale contacten iemand helpen als het niet zo goed gaat (CBS, 2014). Tevredenheid over sociale contacten hangt af van hoe goed iemand zich voelt met de contacten die hij heeft en de activiteiten die hij doet.Cijfers over kinderen
Negen op de tien kinderen zijn positief over de relatie met vrienden
In het najaar van 2021 was 89% van de kinderen uit groep zeven en acht van het basisonderwijs in Utrecht positief over de relatie met vrienden. Zij geven bijvoorbeeld aan dat ze met vrienden kunnen praten over leuke en minder leuke dingen, ze op hun vrienden kunnen rekenen en vrienden hen echt proberen te helpen. Kinderen uit een eenoudergezin, kinderen uit een gezin met een lage welvaart en kinderen met een Turkse of overige niet-westerse migratieachtergrond zijn minder vaak positief over de relatie met vrienden.Percentage kinderen dat positief is over relatie met vrienden naar migratieachtergrond
Kinderen uit Zuidwest zijn minder vaak positief over de relatie met vrienden
84% van de 10-t/m-12-jarigen uit de wijk Zuidwest is positief over de relatie met vrienden. Dit is lager dan gemiddeld in Utrecht. Kinderen uit de wijken Oost en Noordoost zijn vaker dan gemiddeld positief over de relatie met vrienden.
Jeugdmonitor Utrecht in coronatijd De Jeugdmonitor is in Utrecht uitgevoerd van oktober tot en met begin december 2021 onder kinderen van groep zeven en acht van het basisonderwijs. Het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames in Nederland steeg sterk in de loop van oktober. Op het moment van dataverzameling golden daardoor verschillende coronamaatregelen, die in november en december steeds verder werden aangescherpt. Nederland stevende weer af op een lockdown. Dit alles heeft de resultaten van de Jeugdmonitor beïnvloed. Op de coronapagina staat een overzicht van de maatregelen die tijdens dit onderzoek golden.
Cijfers over jongeren
Jongeren missen hun sociale contacten in de coronatijd
Een kwart van de Utrechtse jongeren (13-15 jaar) noemt als negatieve verandering in de coronatijd dat zij hun familie en vrienden minder kunnen zien. Dit blijkt uit het kwalitatieve Jeugd in Coronatijd onderzoek wat in april 2021 is uitgevoerd. Een aantal jongeren geeft aan daar oplossingen voor te bedenken. Zo bellen ze wel eens met vrienden of hebben ze online contact, al is de behoefte om fysiek af te spreken groot. Enkele jongeren geven aan dat zij nieuwe mensen hebben leren kennen in de coronatijd en contact hebben met mensen die ze eerst nog niet spraken.
Het Jeugd in Coronatijd onderzoek (JICO)
In april 2021 is het kwalitatieve Jeugd in Coronatijd onderzoek (JICO) uitgevoerd. Dit onderzoek geeft een duidelijk beeld van hoe Utrechtse kinderen (groep 7) en jongeren (klas 2 en 3) de coronatijd beleven en de impact hiervan op hun gezondheid en leven ervaren. Vanwege de kwalitatieve aard van dit onderzoek is het niet mogelijk om een representatief beeld te geven over alle Utrechtse kinderen en jongeren. Op het moment van dataverzameling zat Nederland in een lockdown. Sinds 8 februari 2021 waren de basisscholen weer volledig geopend. Middelbare scholen waren vanaf maart deels open, maar hier gold de regel om 1,5 meter afstand te houden en mondkapjes te dragen. Op de coronapagina staat een overzicht van de maatregelen die tijdens dit onderzoek golden.Cijfers over jongvolwassenen
Bijna de helft van de jongvolwassenen vindt dat de relatie met vrienden slechter is geworden in coronatijd
Op de vraag of de relatie met vrienden door de coronacrisis is veranderd, geeft 48% van de Utrechtse jongvolwassenen (16 t/m 25 jaar) in het voorjaar van 2021 aan dat de relatie met vrienden verslechterd is. Toch ervaart 81% van de Utrechtse jongvolwassenen een positieve relatie met hun vrienden. Dit is 59% bij jongvolwassenen die praktijkonderwijs, vmbo of een mbo-opleiding volgen of hebben afgerond. Jongvolwassenen die met andere jongvolwassenen samenwonen en 22- t/m 25-jarigen hebben ook vaker dan gemiddeld een positieve relatie met vrienden. Jongvolwassenen die bij hun ouders of verzorgers wonen en 16- t/m 18-jarigen hebben dit minder vaak.Heeft een positieve relatie met vrienden:
73% van de jongvolwassenen heeft er last van dat ze door de coronacrisis hun familie of vrienden minder kunnen zien
In het voorjaar van 2021 gaf bijna driekwart van de Utrechtse jongvolwassenen aan dat ze er het meeste last van hebben dat ze door de coronacrisis hun familie of vrienden minder kunnen zien. Vooral vrouwen en jongvolwassenen die een vwo of een wo-opleiding doen, hebben hier vaker last van. Bijna de helft van de jongvolwassenen geeft aan dat ze er last van hebben dat ze weinig mogelijkheden hebben om romantische relaties of vriendschappen op te bouwen. Jongvolwassenen tussen de 22 en 25 jaar hebben hier minder vaak dan gemiddeld last van.Hebben er last van dat ze door de coronacrisis familie of vrienden minder kunnen zien:
In 2020 ervaren Utrechtse mbo-studenten minder steun van hun gezinsleden en vrienden dan in 2019
In het najaar van 2020 geeft 59% van de mbo-studenten van het Grafisch Lyceum en Nimeto in Utrecht aan dat zij (heel) veel steun ontvangen van gezinsleden. 64% ontving (heel) veel steun van vrienden. In het najaar van 2019 gaf 69% aan (heel) veel steun van gezinsleden te ontvangen en 72% van vrienden. Mbo-studenten die bij beide ouders wonen en studenten die een niveau 1-, 2- of 3-opleiding doen, ontvingen in het najaar van 2019 vaker (heel) veel steun van gezinsleden dan mbo-studenten in een andere woonsituatie of mbo-studenten met een niveau 4-opleiding.Krijgt (heel) veel steun van het gezin:
De Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen en mbo-onderzoek
De Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen is voor het eerst in Utrecht uitgevoerd van maart tot en met juni 2021. Jongvolwassenen van 16 tot en met 25 jaar zijn via sociale media en hun eigen netwerk benaderd om de vragenlijst in te vullen. Ongeveer 1.900 Utrechtse jongvolwassenen deden mee. Het onderzoek is uitgevoerd in coronatijd, tijdens en kort na de tweede lockdown.Het mbo-onderzoek is uitgevoerd in het kader van het YOUth Got Talent - Dynamics of Youth - Universiteit Utrecht (uu.nl) project van de Universiteit Utrecht onder studenten van drie mbo-scholen in Utrecht: het Grafisch Lyceum, Nimeto en ROC Midden-Nederland. Ongeveer 1.200 mbo-studenten vulden in het najaar van 2019 de eerste vragenlijst in tijdens een lesuur op school. In het voorjaar van 2020 namen ruim 600 van deze studenten opnieuw deel aan het onderzoek. In het najaar van 2020 vulden studenten van het Grafisch Lyceum en Nimeto nog een keer vragenlijsten in. In totaal hebben 400 studenten op alle meetmomenten de vragenlijst ingevuld. De tweede meting van dit onderzoek is dus uitgevoerd tijdens de eerste lockdown en de derde meting tijdens de tweede lockdown. Het onderwijs vond in de periodes van de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen en het Mbo-onderzoek deels of zelfs volledig thuis plaats. Ook waren er tal van beperkingen voor het dagelijkse en sociale leven. Daarom kunnen de resultaten niet losgezien worden van de onderzoeksperiode.
Zie Coronavirus (volksgezondheidsmonitor.nl) voor meer gezondheidsinformatie rondom corona.
Cijfers over volwassenen
Utrechters hebben in 2020 minder vaak wekelijks contact met hun buren
In het najaar van 2020 had 40% van de Utrechtse volwassenen (18-64 jaar) minimaal een keer per week contact met hun buren. Dat is lager dan in eerdere jaren. Toen had ongeveer 45% wekelijks contact met hun buren. Vooral vrouwen hebben in 2020 minder vaak contact met buren dan in eerdere jaren. Sinds 2012 is er een toename in het percentage volwassenen dat wekelijks contact heeft met familie: van 75% (2012) naar 80% in 2020. 76% van de volwassenen heeft wekelijks contact met vrienden of kennissen. Dit percentage is de afgelopen jaren stabiel.Wekelijks contact met buren en familie
Om deze inhoud te kunnen bekijken, is het nodig dat u akkoord gaat met het plaatsen van cookies.
Akkoord Nee Lees meer
Akkoord Nee Lees meer
Contact met familie, vrienden of buren verschilt naar leeftijd
Ruim 80% van de Utrechters jonger dan 35 jaar hebben wekelijks contact met familieleden, vrienden of kennissen. Dit is lager onder Utrechters tussen de 35 en 64 jaar. Zij hebben vaker wekelijks contact met hun buren.Wekelijks contact met familie, vrienden of buren naar leeftijd
Om deze inhoud te kunnen bekijken, is het nodig dat u akkoord gaat met het plaatsen van cookies.
Akkoord Nee Lees meer
Akkoord Nee Lees meer
Laagopgeleide volwassenen hebben minder vaak contact met familie of vrienden en vaker met buren
Van de volwassenen die alleen basisonderwijs, mavo, lbo of vmbo hebben afgerond, heeft 73% wekelijks contact met familie en 64% wekelijks contact met vrienden of kennissen. Volwassenen met een hbo- of wo-opleiding hebben vaker wekelijks contact met familie, vrienden of kennissen. Van de volwassenen die basisonderwijs, mavo, lbo of vmbo hebben afgerond, heeft 51% wekelijks contact met buren. Dit is 39% voor volwassenen met een hbo- of wo-opleiding.Utrechters zonder migratieachtergrond hebben vaker wekelijks contact met vrienden en familie
80% van de Utrechtse volwassenen zonder migratieachtergrond heeft wekelijks contact met vrienden of kennissen. Utrechters met een Marokkaanse (55%) of overig niet-westerse migratieachtergrond (69%) hebben minder vaak contact met vrienden of kennissen. Utrechters zonder migratieachtergrond hebben ook vaker wekelijks contact met familieleden dan Utrechters met migratieachtergrond.Volwassenen met kinderen hebben vaker contact met buren
60% van de volwassenen met thuiswonende kinderen heeft wekelijks contact met buren. Dit geldt voor ongeveer 3 op de 10 volwassenen zonder thuiswonende kinderen.
Volwassenen uit de Binnenstad hebben het minst vaak wekelijks contact met buren
Utrechters uit de wijken Binnenstad, Zuidwest en Noordwest hebben minder vaak wekelijks contact met hun buren dan gemiddeld in Utrecht. Inwoners uit de wijken Noordoost en Vleuten-De Meern hebben vaker contact met hun buren.
Volgens één op de vijf Utrechters in een kwetsbare situatie helpen sociale contacten om gezond te zijn
Eén op de vijf panelleden van Meetellen in Utrecht heeft in 2020 in een open vraag aangegeven dat sociale contacten hen helpen om gezond te zijn en te blijven. Dit werd bevestigd in de interviews, waarin meerdere panelleden vertelden dat sociale contacten en het hebben van een netwerk, vrienden of familie van belang zijn voor hun gezondheid.
Bijna één op de drie Utrechters in een kwetsbare situatie hebben onvoldoende mensen om zich heen die kunnen helpen bij ziekte
31% van de panelleden van Meetellen in Utrecht heeft onvoldoende mensen om zich heen die bij ziekte kunnen helpen, bijvoorbeeld omdat ze alleen wonen of een klein sociaal netwerk hebben. Meer dan de helft van de panelleden van Meetellen in Utrecht heeft wel iemand om zich heen die bij ziekte kan of wil helpen. Zij vragen bijvoorbeeld hulp aan ouders, andere familieleden of vrienden. In de vragenlijst lichten enkele panelleden toe dat zij het moeilijk vinden om mensen om hulp te vragen.
Gezondheidspeiling en onderzoek Meetellen in coronatijd
De Gezondheidspeiling 2020 is in Utrecht uitgevoerd van eind september tot en met half december 2020. Het onderzoek over gezond leven van Meetellen in Utrecht is uitgevoerd van november 2020 tot en met half maart 2021. Van september tot de tweede helft van oktober 2020 nam het aantal Utrechters met een positieve testuitslag toe waarna een daling inzette die tot in de loop van december aanhield. Rond kerst nam het aantal Utrechters met een positieve testuitslag toe, maar 2021 startte weer met een daling. Vanaf begin februari begint het aantal besmettingen opnieuw te stijgen. Dat gaat door tot eind april.Vanaf 13 oktober gold een gedeeltelijke lockdown en vanaf 15 december een gehele lockdown. Dit alles heeft de resultaten van de Gezondheidspeiling en het onderzoek van Meetellen in Utrecht beïnvloed. Voor een aantal gezondheidsthema’s hebben respondenten ingevuld wat de invloed van de coronacrisis hierop volgens hen was. Ook zijn er indicatoren waarmee een vergelijking over de tijd is gemaakt.
Zie de pagina Coronavirus voor meer gezondheidsinformatie.
Cijfers over ouderen
Utrechtse ouderen hebben het vaakst contact met familieleden
Bijna 8 op de 10 Utrechtse 65-plussers heeft minimaal een keer per week contact met familieleden. Mannen en ouderen die alleen wonen hebben minder vaak contact met familieleden dan gemiddeld. 63% van de ouderen heeft wekelijks contact met vrienden of kennissen. 64% van de Utrechtse ouderen heeft wekelijks contact met buren.
Ouderen met een hbo- of wo-opleiding hebben minder vaak contact met familieleden, maar vaker met vrienden
72% van de ouderen met een hbo- of wo-opleiding hebben wekelijks contact met familieleden. Dit is 80% onder volwassenen die mbo, havo of vwo hebben afgerond en 82% onder ouderen die basisonderwijs, lbo of mavo hebben afgerond. Ouderen met een hbo- of wo-opleiding hebben vaker dan gemiddeld wekelijks contact met vrienden of kennissen.Ouderen die alleen wonen hebben vaker contact met vrienden
Ouderen die alleen wonen hebben vaker dan gemiddeld contact met vrienden of kennissen. Dit geldt ook voor vrouwen. 80-plussers hebben minder vaak contact met vrienden of kennissen.Ouderen met een niet-westerse migratieachtergrond hebben minder vaak contact met hun buren
54% van de 65-plussers in Utrecht met een niet-westerse migratieachtergrond geeft aan wekelijks contact te hebben met hun buren. Van de ouderen zonder migratieachtergrond heeft 67% wekelijks contact met hun buren.
Gezondheidspeiling in coronatijd
De Gezondheidspeiling 2020 is in Utrecht uitgevoerd van eind september tot en met half december 2020. In deze periode nam het aantal Utrechters met een positieve testuitslag tot de tweede helft van oktober toe waarna een daling inzette die tot eind december aanhield. Vanaf 13 oktober gold een gedeeltelijke lockdown en vanaf 15 december een gehele lockdown. Dit alles heeft de resultaten van de Gezondheidspeiling beïnvloed. Voor een aantal gezondheidsthema’s hebben respondenten ingevuld wat de invloed van de coronacrisis hierop volgens hen was. Ook zijn er indicatoren waarmee een vergelijking over de tijd is gemaakt.Zie de pagina Coronavirus voor meer gezondheidsinformatie.
Open data
Hieronder vindt u alle beschikbare open data ter download en/of online inzage:
Ga direct naar de data over:
Jongeren
Sociale contacten, jongeren, JGZ 2016-2017
Deze databestanden bevatten tabellen over het hebben van een goede vriend of vriendin bij jongeren, klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs (Jeugdgezondheidszorg Utrecht 2016-2017)
Volwassenen
Sociale contacten, volwassenen (19-64), GP 2018
Deze databestanden bevatten tabellen over sociale contacten bij volwassenen (Gezondheidspeiling 2018)
Sociale contacten, volwassenen en ouderen (19+), GP 2018
Deze databestanden bevatten tabellen over sociale contacten bij volwassenen en ouderen (Gezondheidspeiling 2018)
Sociale contacten, volwassenen (19-64), GP 2016
Deze databestanden bevatten tabellen over sociale contacten bij volwassenen (Gezondheidspeiling 2016)
Sociale contacten, volwassenen en senioren (19+), GP 2016
Deze databestanden bevatten tabellen over sociale contacten bij volwassenen en senioren (Gezondheidspeiling 2016)
Sociale contacten, jongvolwassenen (18-25), GP 2014
Deze databestanden bevatten tabellen over sociale contacten bij jongvolwassenen (Gezondheidspeiling 2014)
Sociale contacten, volwassenen en senioren (19+), GP 2014
Deze databestanden bevatten tabellen over sociale contacten bij volwassenen en senioren (Gezondheidspeiling 2014)
Sociale contacten, volwassenen (19-64), GP 2014
Deze databestanden bevatten tabellen over sociale contacten bij volwassenen (Gezondheidspeiling 2014)
Sociale contacten, volwassenen en senioren (19+), GP 2012
Deze databestanden bevatten tabellen over sociale contacten bij volwassenen en senioren (Gezondheidspeiling 2012)
Sociale contacten, volwassenen (19-64), GP 2012
Deze databestanden bevatten tabellen over sociale contacten bij volwassenen (Gezondheidspeiling 2012)
Ouderen
Sociale contacten, ouderen (65+), GP 2018
Deze databestanden bevatten tabellen over sociale contacten bij ouderen (Gezondheidspeiling 2018)
Sociale contacten, ouderen (65+), GP 2016
Deze databestanden bevatten tabellen over sociale contacten bij ouderen (Gezondheidspeiling 2016)
Sociale contacten, ouderen (65+), GP 2014
Deze databestanden bevatten tabellen over sociale contacten bij ouderen (Gezondheidspeiling 2014)
Sociale contacten, senioren (65+), GP 2012
Deze databestanden bevatten tabellen over sociale contacten bij senioren (Gezondheidspeiling 2012)
Om deze inhoud te kunnen bekijken, is het nodig dat u akkoord gaat met het plaatsen van cookies.
Akkoord Nee Lees meer
Akkoord Nee Lees meer
Om deze inhoud te kunnen bekijken, is het nodig dat u akkoord gaat met het plaatsen van cookies.
Akkoord Nee Lees meer
Akkoord Nee Lees meer
console.log('gtag run');
window.dataLayer = window.dataLayer || [];
function gtag(){dataLayer.push(arguments);}
gtag('js', new Date());
gtag('config', 'UA-65231127-1', { 'anonymize_ip': true });