Coronavirus

In maart 2020 is in Utrecht het coronavirus (Covid-19) vastgesteld. Op deze pagina staat informatie over het aantal mensen met een coronabesmetting (positieve testuitslag), het aantal mensen met corona dat is opgenomen in het ziekenhuis en het aantal mensen met het coronavirus dat is overleden. We vergelijken met de andere grote steden in Nederland en kijken naar leeftijdsgroepen en wijken. Hiernaast delen we informatie over de gezondheid van inwoners. Bijvoorbeeld over ervaren gezondheid, alcoholgebruik, gezond eten en sporten.

Aantal positieve testuitslagen per week voor Utrecht en landelijk (per 100.000 inwoners)

Deze grafiek presenteert cijfers over het aantal positieve testuitslagen vanaf week 37 2020, een jaar geleden.
In week 27 is het aantal besmettingen in Utrecht met ruim 1600% gestegen vergeleken met de week daarvoor naar bijna 750 besmettingen per 100.000 Utrechters. Landelijk is ook een behoorlijke toename te zien, maar deze is minder extreem (stijging van ongeveer 580%). Deze toename zowel landelijk als in Utrecht is zeer waarschijnlijk een direct gevolg van de versoepelingen die eind juni zijn doorgevoerd. Faciliteiten en voorzieningen mochten weer open op 1,5 meter afstand (eind week 25), evenementen werden weer toegestaan en discotheken en clubs waren toegankelijk met coronatoegangsbewijzen (halverwege week 26). In week 28 zet de stijging in Utrecht niet verder door, maar is het aantal besmettingen per 100.000 in Utrecht nog altijd bijna twee keer zo hoog als landelijk en het hoogst gemeten aantal sinds de start van de epidemie. Vanaf week 29 daalt het aantal positieve testuitslagen sterk en blijft steken op ongeveer 100 besmettingen per 100.000 Utrechters. Vanaf week 33 is er een lichte stijging in het aantal besmettingen in Utrecht, terwijl landelijk het aantal besmettingen stabiel blijft.

Het aantal besmettingen per 100.000 mensen kent een golvend patroon sinds de zomer 2020. Vanaf begin september 2020 (week 36) is er sprake van een langzame stijging tot half oktober (week 43). Deze stijging verloopt in Utrecht duidelijk sneller dan landelijk en bereikt ook een hoger punt. De daarop volgende daling (tweede lockdown) duurt kort. In de kersperiode is er opnieuw een stijging maar deze is in Utrecht juist minder groot dan landelijk. 

De daling van het aantal mensen met een positieve test in 2021 stopt begin februari (week 6). Vanaf deze week zijn de basisscholen en kinderopvang weer open en is het testbeleid in deze leeftijdsgroep verruimd. Met de daarop volgende versoepelingen in maart en april zien we ook het aantal besmettingen stijgen tot eind april (week 16), om daarna weer te dalen tot een niveau vergelijkbaar met eind augustus 2020. In deze daling die eind juni stopt is het aantal besmettingen per 100.00 Utrechters vergelijkbaar met landelijk.

Aantal positieve testuitslagen per week voor G4 en landelijk (per 100.000 inwoners) in 2021

Wat in Utrecht begint als een voorzichtige stijging in week 26 resulteert in week 27 en week 28 in het hoogst aantal positieve testuitslagen per 100.000 sinds de start van de epidemie in het voorjaar van 2020. Ook in de drie grootste steden van Nederland stijgen de besmettingen. In week 27 is het relatieve aantal besmettingen in Utrecht hoger dan in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. In week 28 neemt het aantal besmettingen in Utrecht niet verder toe en vanaf week 29 daalt het aantal besmettingen sterk. In de andere drie steden nemen de besmettingen ook duidelijk af in week 29. In alle vier de steden stopt de daling op een hoger niveau dan voor de piek in de weken 27 en 28. In alle steden stijgt het aantal besmettingen weer licht vanaf week 33 gevolgd door een lichte daling na week 34 of 35. Utrecht had in week 29 relatief het laagste aantal besmettingen van de vier steden, maar stijgt naar een vergelijkbaar niveau in de weken daarna.

Voor week 26 lag in Utrecht het aantal positieve testuitslagen per 100.000 inwoners in 2021 vrijwel alle weken lager dan in de andere drie grootste Nederlandse steden. Wel volgt Utrecht een vergelijkbare lijn: een daling van het aantal positieve testuitslagen in januari, gevolgd door begin februari een stijging, en eind april opnieuw een daling.

Aantal afgenomen testen gecombineerd met vindpercentage in gemeente Utrecht (in 2021)

Het aantal afgenomen testen is vanaf week 30 flink gedaald om vervolgens vanaf week 34 weer licht te stijgen. Het vindpercentage lijkt zich na de licht stijging vanaf week 30 nu te stabiliseren. Een verklaring voor het relatief hoge vindpercentage van de afgelopen weken is het hoge aandeel mensen die zich na een positieve zelftest laten testen door de GGD voor bevestiging van de besmetting.

Tussen week 26 en 29 was sprake van een toename van het aantal afgenomen testen. Zowel in week 27 als in week 28 zijn drie keer zoveel testen afgenomen als in week 26. Dit is het hoogste aantal testen per week sinds de start van de epidemie. Ook het percentage positieve testuitslagen (vindpercentage) is gestegen van net geen 3% in week 25 tot 16% in week 27.

Het aantal afgenomen testen hangt samen met het testbeleid en de coronamaatregelen. De stijging vanaf week 6 valt samen met het opengaan van de basisscholen en de kinderopvang begin 2020. De stijgingen en dalingen in het vindpercentage volgt met enkele weken vertraging hetzelfde patroon als het aantal afgenomen testen.

Aantal positieve testuitslagen naar leeftijd per 10.000 inwoners in gemeente Utrecht (in 2021)

Tip: vergelijk leeftijdsgroepen met elkaar, klik op de gekleurde bolletjes in de legenda om groepen te selecteren.

Het aantal besmettingen per 10.000 inwoners stijgt in week 27 en 28 vooral bij de 10-29 jarigen.
Maar ook bij Utrechters van boven de 30 stijgt het aantal besmettingen. Vanaf week 28 daalt het aantal besmettingen weer bij de 10-29 jarigen en vanaf week 29 ook bij de andere leeftijdsgroepen. Vanaf week 31 zijn er geen grote verschillen meer tussen de leeftijdsgroepen. In week 31 zijn in verhouding de meeste besmettingen te vinden bij de 10-19 en 20-29 jarigen. In week 36 zijn in verhouding de meeste besmettingen te vinden bij de 0-9 en 10-19 jarigen, waarbij het aantal besmettingen onder 0-9 jarigen vanaf week 24 aan het stijgen is.

In bijna alle weken van 2021 is het aantal positieve testuitslagen per 10.000 inwoners in de leeftijdsgroep van 10-29-jarigen het hoogst. Het aantal besmettingen wordt alleen weergegeven in bovenstaand figuur als er ten minste 10 nieuwe besmettingen in een leeftijdsgroep zijn gerapporteerd per twee weken.

Aantal positieve testuitslagen naar wijken per 10.000 inwoners in gemeente Utrecht (in 2021)

Tip: vergelijk wijken met elkaar; klik op de gekleurde bolletjes in de legenda om wijken te selecteren.

In week 27 is in alle wijken het aantal positieve testuitslagen per 10.000 inwoners sterk gestegen. In week 28 lijkt het in de meeste wijken weer te dalen, alleen in Vleuten De Meern en Leidsche Rijn is nog sprake van een groeiend aantal besmettingen. In de wijken Oost, Binnenstad en Noordoost wonen in week 27 relatief de meeste Utrechters met een positieve testuitslag. Vanaf week 29 daalt het aantal besmettingen in alle Utrechtse wijken en ligt het aantal besmettingen per 10.000 inwoners vanaf week 30 op een vergelijkbaar niveau voor alle wijken. Vanaf week 32  is een lichte toename van het aantal besmettingen zichtbaar in een aantal wijken. In week 34 wonen relatief de meeste Utrechters met een positieve uitslag in de wijken Overvecht en Zuidwest. In week 36 ligt het aantal besmettingen voor alle wijken, uitgezonderd Overvecht, op een vergelijkbaar niveau.

In bovenstaand figuur is het aantal besmetting per 10.000 alleen zichtbaar als ten minste 10 nieuwe besmettingen in een wijk zijn gerapporteerd.

Aantal ziekenhuisopnames en aantal overledenen per maand in gemeente Utrecht (in 2021)

In augustus 2021 zijn 46 Utrechters opgenomen in het ziekenhuis door het coronavirus en 3 Utrechters overleden. Dit is ongeveer gelijk aan de aantallen in juli. De stijging in het aantal ziekenhuis opnames heeft zich niet verder doorgezet. In 2020 zijn in totaal 728 Utrechtse patiënten met het coronavirus in het ziekenhuis opgenomen geweest en zijn 187 Utrechters aan het coronavirus overleden. Personen die sinds maart 2020 overleden zijn en die niet zijn getest op Covid-19, zijn niet in deze registratie meegenomen. Ook is het niet verplicht om het overlijden van Covid-19 patiënten te melden aan de GGD'en. Het werkelijke aantal overleden Covid-19 patiënten zal hierdoor hoger zijn. Cijfers van het CBS over oversterfte zijn terug te vinden in het hoofdstuk Bevolking van de Utrecht Monitor.

Najaar 2020: 52% van de Utrechters wil zich laten vaccineren

Van de Utrechtse volwassenen en ouderen geeft 52% aan dat ze zich zouden laten vaccineren, als er straks een vaccin is tegen het coronavirus. Nog eens 7% wil zich wel laten vaccineren, maar wil eerst weten of ze al corona hebben gehad. 33% van de deelnemers weet nog niet of ze zich willen laten vaccineren. 8% wil zich niet laten vaccineren.

Vaccinatiebereidheid verschilt tussen groepen

Vrouwen twijfelen vaker over vaccinatie dan mannen. Van de vrouwen weet 38% niet of ze zich willen laten vaccineren als er een vaccin is. Onder mannen is dit 27%.
Inwoners jonger dan 60 jaar twijfelen vaker dan ouderen. Het percentage dat zich niet wil laten vaccineren is bij geen enkele leeftijdsgroep hoger dan 10%.

Utrechters met een niet-westerse migratieachtergrond twijfelen vaker over vaccineren

In het najaar van 2020 weet 38% van de Utrechters met een niet-westerse migratieachtergrond nog niet of hij zich wil laten vaccineren tegen corona. Bij Utrechters met een westerse migratieachtergrond is dit 29%. Eén op de zeven Utrechters met een niet-westerse migratieachtergrond wil zich niet laten vaccineren.

Utrechters met alleen basisonderwijs twijfelen vaker over vaccineren

Utrechters die alleen basisonderwijs hebben afgerond twijfelen vaker over vaccinatie dan deelnemers met een ander opleidingsniveau. Bijna de helft (46%) van de mensen zonder opleiding of met alleen basisonderwijs twijfelt en 22% wil zich niet laten vaccineren.

Utrechters met alleen basisonderwijs als opleiding en een migratieachtergrond twijfelen vaker over vaccinatie dan mensen met alleen een migratieachtergrond of laag opleidingsniveau. 44% van de mensen met een migratieachtergrond met maximaal een afgeronde vmbo-opleiding twijfelt over de vaccinatie. 23% van deze groep wil zich niet laten vaccineren.

Percentage Utrechters dat twijfelt over vaccinatie per wijk

Inwoners in Overvecht twijfelen vaker over vaccinatie dan inwoners in de andere wijken van Utrecht.

Coronavirus - Vaccinatiebereidheid

97% van de Utrechtse deelnemers is bereid tot vaccinatie of is al gevaccineerd

In juni 2021 geeft 97% van de Utrechtse deelnemers aan dat zij zich willen laten vaccineren of al gevaccineerd zijn. 2% van de Utrechtse deelnemers is niet bereid tot vaccinatie of niet gevaccineerd en 1% twijfelt nog.

Vaccinatiebereidheid onder Utrechtse deelnemers neemt licht toe

De vaccinatiebereidheid voor het coronavaccin onder de Utrechtse deelnemers is sinds de vorige meetronde in mei 2021 licht gestegen van 94% naar 97%. Het percentage Utrechtse deelnemers dat twijfelt is in dezelfde periode licht gedaald van 4% naar 1%. De vaccinatiebereidheid is nu op het hoogst gemeten niveau sinds de eerste keer dat dit uitgevraagd is in mei/juni 2020. In november 2020 werd de laagste vaccinatiebereidheid gemeten, namelijk 68%.

Bij het vergelijken van de vaccinatiebereidheid met eerdere meetrondes moet een verschil in de manier van meten genoemd worden. Tot meetronde 10 (februari 2021) bestaat het percentage vaccinatiebereidheid uit deelnemers die zeggen bereid te zijn zich te laten vaccineren. In meetronde 10 (februari 2021) en 11 (maart 2021) zijn alleen deelnemers die nog geen uitnodiging voor vaccinatie hebben ontvangen meegenomen in dit cijfer. In de laatste meetrondes (ronde 12 en 13) zijn alle deelnemers weer meegenomen en zijn naast de mensen die van plan zijn zich te laten vaccineren ook de mensen die al minimaal één vaccinatie hebben ontvangen of een eerste afspraak hebben gepland meegenomen in het percentage vaccinatiebereidheid. In ronde 10 en 11 was het aantal mensen in Utrecht dat al wel een uitnodiging had ontvangen relatief klein. Dit is vergelijkbaar met hoe het RIVM de vaccinatiebereidheid door de tijd vergelijkt.

Coronavirus - Hoe denken mensen over vaccinatie tegen het coronavirus
 

Vier op de vijf Utrechtse deelnemers denkt anderen te beschermen tegen het coronavirus door zich te laten vaccineren

Aan de deelnemers zijn verschillende stellingen over vaccinatie voorgelegd. Van de Utrechtse deelnemers denkt 80% anderen te beschermen tegen het coronavirus door zich te laten vaccineren, 75% denkt beschermd te zijn tegen het coronavirus na vaccinatie, 89% denkt bij te dragen aan een uitweg uit de coronacrisis voor Nederland door zich te laten vaccineren, 34% is bang voor mogelijke bijwerkingen van het vaccin, 37% is bang voor eventuele onbekende lange-termijn gevolgen en 78% denkt dat het vaccin veilig is als een vaccin goedgekeurd is voor de Nederlandse markt. Er zijn meer Utrechters bang voor mogelijke bijwerkingen en onbekende lange-termijn gevolgen dan bij de vorige ronde in mei.

Meer informatie over waarom mensen zich wel of niet willen laten vaccineren is te vinden in verschillende publicaties van de Corona Gedragsunit. Hierin zijn ook gegevens verwerkt uit interviews en wetenschappelijke literatuur ten aanzien van vaccinatiebereidheid.

Algemene informatie over het coronapanel

Om beter te begrijpen wat de impact van het coronavirus en de gedragsmaatregelen op mensen is, houden het RIVM en GGD GHOR Nederland (samen met regionale GGD’en) een groot onderzoek onder Nederlanders van 16 jaar en ouder. Elke paar weken vullen deelnemers een online vragenlijst in met allerlei vragen over onder andere hun welzijn en gedrag. Hieronder geven we een beperkte selectie van de resultaten weer over de deelnemers woonachtig in de gemeente Utrecht die het gedeelte van de vragenlijst over welbevinden en leefstijl hebben ingevuld. Dit zijn per meetronde ongeveer 240 deelnemers. In ronde 14 is het aantal deelnemers iets lager vanwege de zomervakantie. 190 deelnemers vulden de vragen in juli 2021 in. Een groot deel van de deelnemers is vrouw en relatief weinig jongeren doen mee aan het onderzoek. De cijfers zijn daarom niet representatief voor alle Utrechtse inwoners. Voor onderstaande cijfers is gekeken naar deelnemers die aan minimaal twee meetrondes hebben meegedaan. Voor alle landelijke resultaten zie: website RIVM.

Coronavirus - Rapportcijfer leven

Groot deel van de Utrechters geeft hun leven een voldoende

In juli 2021 geeft bijna de helft van de Utrechtse deelnemers hun leven een ruim voldoende met een cijfer van acht of hoger. Het gemiddelde rapportcijfer dat de deelnemers hun leven geven is een 7,4 op een schaal van 1-10. Het percentage deelnemers dat hun leven op het moment van het invullen van de vragenlijst een voldoende geeft is 90%. Daarmee is dit vergelijkbaar met het percentage in de zomer van 2020. Bij het interpreteren van veranderingen in welbevinden over de tijd moet naast de geldende coronamaatregelen ook rekening worden gehouden met mogelijke seizoenseffecten.

Coronavirus - Ervaren gezondheid

De meeste Utrechters blijven zich gezond voelen

85% van de Utrechtse deelnemers geeft in juli 2021 aan dat zij een goede gezondheid hebben. De ervaren gezondheid onder Utrechters blijft sinds de eerste meting in april 2020 redelijk stabiel.

Coronavirus - Lichaamsbeweging in de afgelopen 7 dagen

De helft van de Utrechters beweegt bijna nooit sterk intensief

Ruim de helft van de deelnemers (57%) heeft in de week voorafgaand aan het invullen van de vragenlijst minimaal 5 dagen matig intensief bewogen. 40% van de deelnemers geeft aan bijna nooit sterk intensief te bewegen.

Coronavirus - Elke dag gegeten afgelopen 7 dagen

Meeste Utrechters ontbijten dagelijks

Vanaf ronde 12 is deelnemers gevraagd naar hun eetgedrag in de afgelopen 7 dagen. In de peiling van juli 2021 geeft 83% aan dagelijks te hebben ontbeten, 74% at dagelijks groente en 52% at dagelijks fruit. Ook werd gevraagd naar de consumptie van suikerhoudende dranken, zoals frisdrank, vruchtensap of koffie/thee met suiker. Lightdranken (Cola Light, Crystal Clear, Optimel) zijn hierbij niet meegerekend. 10% van de deelnemers dronk dagelijks suikerhoudende dranken en 44% gaf aan de afgelopen week geen suikerhoudende dranken te hebben gedronken.

Coronavirus - Alcoholgebruik onder drinkers

35% van de Utrechters die drinken, drinkt minder alcohol dan voor de coronacrisis

Van de Utrechtse deelnemers die alcohol drinken geeft in mei 35% aan (veel) minder alcohol te drinken vergeleken met de periode voor corona. In ronde 12 lijkt een daling op te treden sinds de vorige meting in maart 2021. 21% van de deelnemers die drinken geeft aan (veel) meer alcohol te drinken. Vanaf ronde 12 zijn er nieuwe vragen meegenomen over recent (afgelopen zeven dagen) gebruik van alcohol. Vanwege een onregelmatigheid in de vragenlijst kan op dit moment niet worden gerapporteerd over recent alcoholgebruik.

Coronavirus - Eenzaamheid

Eenzaamheid neemt af sinds mei

Het percentage Utrechters dat zich enigszins of sterk eenzaam voelt is in juli 2021 43%. Dit percentage daalt gestaag sinds de meting begin mei. Deze daling is landelijk ook zichtbaar. Een verklaring hiervoor kan zijn dat sinds de versoepelingen van 19 mei en 5 juni het beter mogelijk is om vrienden en familie in het echt te zien. Het aantal deelnemers dat het mist om vrienden en familie in het echt te zien laat namelijk een vergelijkbare trend zien. Het percentage dat zich sterk eenzaam voelt is sinds de meting van mei licht afgenomen van 17% tot 14%. Meer dan de helft van de Utrechters in een kwetsbare positie die de vragenlijst van panel Meetellen in Utrecht hebben ingevuld, voelt zich eenzamer door de coronacrisis. Dit onderzoek liep van november 2020 tot februari 2021.

Jongeren en ouderen zijn vaker eenzaam tijdens lockdown

Verschillende onderzoeken wijzen erop dat jongeren tijdens de lockdown periode vaker eenzaam waren. MBO-studenten van het Grafisch Lyceum en Nimeto in Utrecht ervaarden in het najaar van 2020 minder steun van het gezin en vrienden vergeleken met het najaar van 2019. Eenzaamheid onder ouderen kwam al vaker voor en nam ook toe. In de huidige cijfers met het heropenen van de maatschappij zien we juist een afname aan eenzaamheid.

Coronavirus - Psychische gezondheid

Eén op de vijf Utrechters is psychisch licht of ernstig ongezond

In de vragenlijst is ook een aantal vragen opgenomen die inzicht geven in de psychische gezondheid van deelnemers (‘Mental Health Inventory 5' ofwel 'MHI-5'). Op basis van deze vragen kan 21% van de deelnemers gezien worden als psychisch licht tot ernstig ongezond. Het percentage deelnemers dat psychisch ongezond is neemt toe van juli tot november 2020, van 13% naar 29%. Van november 2020 tot juli 2021 daalt dit percentage voorzichtig. In het landelijke panel zien we vooral het percentage 16-24 jarigen dat psychisch gezond is stijgen sinds de meting in februari 2021.

Coronavirus - Mentaal welbevinden (angstig / gestrest / slaapproblemen) in de afgelopen 7 dagen

Ongeveer één op de vijf Utrechters voelt zich vaak gestrest en heeft vaak slaapproblemen

In juli 2021 geeft 18% van de Utrechtse deelnemers aan zich de afgelopen zeven dagen vaak, meestal of voortdurend gestrest te hebben gevoeld. 34% voelt zicht soms gestrest. Daarnaast geeft 20% van de deelnemers vaak, meestal of voortdurend last van te hebben van slaapproblemen. 34% heeft hier soms last van. 8% van de deelnemers geeft aan zich de vaak, meestal of voortdurend angstig te hebben gevoeld. 19% heeft hier soms last van.

Langdurige klachten

Van de huidige meetronde is landelijk 8% van de deelnemers besmet geweest met het coronavirus (bevestigd met een test). In de groep die langer dan drie maanden geleden besmet is geraakt met het coronavirus kampt 37% met langdurige klachten (langer dan drie maanden). Met name 40-54 jarigen (41%) en 55-69 jarigen (39%) ervaren het vaakst langdurige klachten. De meest voorkomende klachten zijn vermoeidheid (75%) en vergeetachtigheid of concentratieproblemen (50%). Bovenstaande cijfers zijn vanwege kleine aantallen niet beschikbaar voor de gemeente Utrecht.
 

Bekijk het overzicht hieronder met relevante onderzoeken van andere organisaties en algemene informatie over het coronavirus.

Onderzoeksresultaten over de gemeente Utrecht:

• Gemeente Utrecht: Speciale uitgave gezondheidsverschillen en kansengelijkheid
• Gemeente Utrecht: Coronavirus op Utrecht Monitor

Onderzoeksresultaten over de regio Utrecht:

• GGD regio Utrecht: Dashboard met cijfers coronavirus regio Utrecht
• UU: Het welzijn van mbo-studenten in tijden van corona
• Kennisplatform Utrecht Sociaal: Afgerond, lopend en gewenst corona-onderzoek in de provincie Utrecht

Onderzoeksresultaten over Nederland:

• VNG: VNG dashboard sociale impact
• RIVM: Onderzoeken RIVM corona gedragsunit
• RIVM: Actuele informatie over het nieuwe coronavirus (COVID-19)
• CBS: CBS-cijfers: vragen en antwoorden coronacrisis
• CBS: Sociaal-demografische verschillen in COVID-19 sterfte
• Nivel: Cijfers corona, wekelijkse monitoring in de zorg
• Trimbos: Nieuwe coronavirus, alcohol, roken, drugs en mentale gezondheid
• RIVM: Corona-inclusieve Volksgezondheid Toekomst Verkenning
• SCP: Dossier maatschappelijke effecten corona
• Rijksoverheid: Coronadashboard
• Rijksoverheid: COVID-19 Zorgdruk Risico

Maatregelen en overige informatie:

• Gemeente Utrecht: Coronavirus
• GGD regio Utrecht: Coronavirus in de regio Utrecht
  
• Rijksoverheid: Nederlandse aanpak en maatregelen tegen het coronavirus