Samenvatting
Kinderen
- 86% van de kinderen mag van hun ouders geen alcohol drinken
- 17% van de Utrechtse kinderen heeft al eens alcohol gedronken
- Kinderen uit de wijk Oost hebben vaker al eens alcohol gedronken
Jongeren
- Een kwart van de vierdeklassers heeft recent alcohol gedronken
- Aantal jongeren in Nederland dat wel eens alcohol heeft gedronken blijft sinds 2015 gelijk
- Utrechtse jongeren met een westerse achtergrond drinken vaker alcohol
- Gebruik van alcohol is hoger in de wijken Noordoost en Oost
- Jongeren die alcohol drinken doen dit meestal bij vrienden
Volwassenen
- Utrechtse volwassenen drinken steeds minder vaak overmatig
- Een op de drie Utrechtse volwassenen drinkt niet of maximaal één glas per dag
- Utrechters met thuiswonende kinderen drinken vaker overmatig
- Drinkpatroon van oudere en jongere Utrechters verschilt
- Een op de tien Utrechters uit de wijken Noordoost, Oost en Binnenstad drinkt overmatig alcohol
Ouderen
- Bijna de helft van de 65-plussers drinkt geen of maximaal een glas alcohol per dag
- Een op de negen Utrechtse 65-plussers is een overmatige drinker
- Ouderen zonder migratieachtergrond zijn vaker zware drinkers
Wat houdt het in?
Alcoholgebruik heeft effect op gezondheid
Overmatig alcoholgebruik kan leiden tot lichamelijke en psychische klachten en tot problemen op het werk en privé. Of alcoholgebruik schadelijk is hangt niet alleen af van totale hoeveelheid, maar ook de hoeveelheid alcohol per keer en hoe vaak iemand drinkt. Ook beïnvloedt de situatie waarin gedronken wordt de schadelijkheid van het drinken van alcohol. Tot slot zijn de risico’s voor vrouwen bij gelijk alcoholgebruik groter dan voor mannen (RIVM, 2016).De nieuwste richtlijn voor alcoholgebruik van de Gezondheidsraad is helemaal geen alcohol drinken of in ieder geval niet meer dan één glas per dag.
Belangrijke rol voor ouders om alcoholgebruik bij hun kinderen tegen te gaan
Ouders hebben een belangrijke rol in de preventie van alcoholgebruik bij kinderen en jongeren. Door duidelijke regels te stellen over het (niet) gebruiken van alcohol kunnen ouders het gebruik van alcohol beperken. Kinderen en jongeren lopen grotere gezondheidsrisico’s door alcoholgebruik dan volwassenen, omdat zij over het algemeen kleiner zijn en hun lichaam nog in ontwikkeling is.Cijfers over kinderen
86% van de kinderen mag van hun ouders geen alcohol drinken
Van de kinderen uit groep zeven en acht van het basisonderwijs in Utrecht geeft 86% aan dat zij van hun ouders geen alcohol mogen drinken. 4% geeft aan dat het wel mag en 10% weet het niet. Bij kinderen met een Marokkaanse migratieachtergrond geldt thuis vaker een verbod op het drinken van alcohol. Kinderen zonder migratieachtergrond geven minder vaak aan dat zijn van hun ouders geen alcohol mogen drinken.
17% van de Utrechtse kinderen heeft al eens alcohol gedronken
Eén op de zes kinderen heeft wel eens een drankje met alcohol gedronken. Jongens geven dit vaker aan dan meisjes. Na een daling van 40% in 2008 naar 19% in 2013, blijft het percentage kinderen dat al eens alcohol heeft gedronken ongeveer gelijk. 2% van de kinderen geeft aan dat zij in de laatste vier weken nog alcohol hebben gedronken.Kinderen uit de wijk Oost hebben vaker al eens alcohol gedronken
27% van de 10- tot 12-jarigen die wonen in de wijk Oost heeft al eens alcohol gedronken. Van de kinderen uit de wijk Overvecht is dit 3%. 10- tot 12-jarigen uit gezinnen met een hoge welvaart hebben vaker al eens alcohol gedronken. Dit geldt ook voor kinderen uit een gezin met co-ouderschap.Percentage kinderen dat al eens alcohol heeft gedronken, naar gezinswelvaart
Bekijk de open data over kinderen en alcohol (Tableau)
Cijfers over jongeren
Een kwart van de vierdeklassers heeft recent alcohol gedronken
25% van de Utrechtse jongeren in klas 4 van het voortgezet onderwijs heeft in de laatste vier weken alcohol gedronken. Bijna twee derde van hen drinkt dan ook veel. 16% van de vierdeklassers heeft in de laatste vier weken tijdens één gelegenheid vijf of meer drankjes met alcohol gedronken. Van de tweedeklassers geeft 7% aan in de laatste vier weken alcohol te hebben gedronken. Van de jongeren die al eens alcohol hebben gedronken, geeft 29% aan dat hun ouders dit niet afkeuren .
Aantal jongeren in Nederland dat wel eens alcohol heeft gedronken blijft sinds 2015 gelijk
Het percentage scholieren in Nederland dat wel eens alcohol heeft gedronken, is in Nederland sterk gedaald van 84% in 1999 tot 44% in 2015. Na 2015 is dit percentage ongeveer gelijk gebleven . Het gebruik van alcohol door Utrechtse leerlingen in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs is lager dan gemiddeld in Nederland. Dit geldt zowel voor het percentage dat wel eens alcohol heeft gedronken, dat in de laatste vier weken heeft gedronken, als voor het percentage dat in de laatste vier weken vijf of meer drankjes bij één gelegenheid heeft gedronken. Ook in vergelijking met leerlingen uit andere sterk stedelijke gebieden van Nederland is het gebruik van alcohol door Utrechtse leerlingen lager .Utrechtse jongeren met een westerse achtergrond drinken vaker alcohol
Een vijfde van de jongeren met een westerse (migratie-)achtergrond heeft in de laatste vier weken alcohol gedronken. Onder jongeren met een Marokkaanse of Turkse migratieachtergrond komt dit bijna niet voor. Havo-leerlingen hebben vaker in de laatste vier weken alcohol gedronken dan vmbo-leerlingen en vaker meer dan vijf drankjes bij één gelegenheid dan vmbo- en vwo-leerlingen. Tussen jongens en meisjes is geen verschil in het gebruik van alcohol .Om deze inhoud te kunnen bekijken, is het nodig dat u akkoord gaat met het plaatsen van cookies.
Akkoord Nee Lees meer
Akkoord Nee Lees meer
Gebruik van alcohol is hoger in de wijken Noordoost en Oost
Vierdeklassers uit de wijken Noordoost en Oost hebben vaker wel eens alcohol gedronken, hebben vaker in de laatste vier weken alcohol gedronken en hebben in de laatste vier weken vaker vijf of meer drankjes met alcohol gedronken dan jongeren uit andere wijken. Het gebruik van alcohol is lager bij vierdeklassers die wonen in de wijken Overvecht, Zuidwest of Leidsche Rijn. Bij leerlingen in klas 2 van het voortgezet onderwijs verschilt het gebruik van alcohol niet tussen leerlingen uit de verschillende wijken .Percentage leerlingen dat in de laatste vier weken bij één gelegenheid meer dan vijf drankjes met alcohol heeft gedronken
Jongeren die alcohol drinken doen dit meestal bij vrienden
Van de jongeren die al eens alcohol hebben gedronken, geeft 76% aan dat zij alcohol bij vrienden hebben gedronken. Andere plekken die jongeren vaak noemen, zijn thuis, op een plek buiten, bij een concert of op een festival of in een horecagelegenheid.
Het Peilstationsonderzoek scholieren van het Trimbos-instituut levert sinds de jaren 80 de landelijke cijfers over roken, drinken, drugsgebruik en internetgebruik van scholieren in groep 7 en 8 van het basisonderwijs en alle leerjaren in het voortgezet onderwijs. De uitkomsten van het Peilstationsonderzoek scholieren geven daarmee inzicht in landelijke trends onder scholieren in de leeftijd van 10 tot 18 jaar. In 2019 deden ruim 7000 leerlingen mee aan het onderzoek.
Met de Gezondheidsmonitor Jeugd onderzoekt de gemeente Utrecht, samen met de landelijke GGD-en het RIVM, de gezondheid en leefstijl van leerlingen in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs. In het najaar van 2019 deden ruim 170.000 leerlingen mee aan het onderzoek. De uitkomsten van de Gezondheidsmonitor Jeugd geven daarmee inzicht in regionale verschillen. Aan de Gezondheidsmonitor Jeugd namen 3.547 leerlingen deel die wonen in Utrecht.
De resultaten van beide onderzoeken kunnen vanwege het verschil in leeftijd van de scholieren die aan de onderzoeken hebben gedaan, niet vergeleken worden.
Met de Gezondheidsmonitor Jeugd onderzoekt de gemeente Utrecht, samen met de landelijke GGD-en het RIVM, de gezondheid en leefstijl van leerlingen in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs. In het najaar van 2019 deden ruim 170.000 leerlingen mee aan het onderzoek. De uitkomsten van de Gezondheidsmonitor Jeugd geven daarmee inzicht in regionale verschillen. Aan de Gezondheidsmonitor Jeugd namen 3.547 leerlingen deel die wonen in Utrecht.
De resultaten van beide onderzoeken kunnen vanwege het verschil in leeftijd van de scholieren die aan de onderzoeken hebben gedaan, niet vergeleken worden.
Bekijk de open data over jongeren en alcohol (Tableau)
Cijfers over volwassenen
Utrechtse volwassenen drinken steeds minder vaak overmatig
Tussen 2006 en 2018 is het percentage Utrechtse volwassenen (19-64) dat overmatig drinkt afgenomen van 15% naar 7%. Het percentage zware drinkers is in dezelfde periode ook gedaald, van 16% naar 10%. 12% van de Utrechtse mannen is een zware drinker, tegenover 9% van de vrouwen. Overmatig drinken komt even vaak voor bij mannen als bij vrouwen.
Richtlijn alcoholgebruik
De Gezondheidsraad adviseert om geen alcohol te drinken of in ieder geval niet meer dan één glas per dag.Overmatige drinkers: personen die meer dan veertien glazen alcohol (voor vrouwen) en 21 glazen (voor mannen) per week drinken
Zware drinkers: personen die minstens een keer per week ten minste vier (voor vrouwen) en zes (voor mannen) glazen alcohol op één dag drinken
Een op de drie Utrechtse volwassenen drinkt niet of maximaal één glas per dag
32% van de Utrechtse volwassenen volgt de richtlijn alcoholgebruik en drinkt niet of maximaal één glas per dag. Alcoholgebruik komt minder voor bij Utrechters met een niet-westerse migratieachtergrond. 64% van hen geeft aan dat zij geen of beperkt alcohol gebruiken. Bij Utrechters met een hbo- of wo-opleiding komt geen of beperkt alcoholgebruik minder vaak voor. In deze groep volgt 27% de richtlijn alcoholgebruik.Utrechters met thuiswonende kinderen drinken vaker overmatig
8% van de Utrechters die alleen met een partner wonen en 9% van de alleenstaande Utrechters drinkt overmatig. Utrechters met partner én thuiswonende kinderen en alleenstaande ouders drinken minder vaak overmatig of zwaar dan gemiddeld.Percentage overmatig alcoholgebruik naar opleidingsniveau:
Drinkpatroon van oudere en jongere Utrechters verschilt
Utrechters tussen 19 en 39 jaar zijn vaker zware drinkers. Overmatig alcoholgebruik komt vaker voor bij 55 tot 64-jarigen. Utrechters in de leeftijd van 40 tot 54 jaar zijn minder vaak zware drinkers en gebruiken minder vaak overmatig alcohol.
Een op de tien Utrechters uit de wijken Noordoost, Oost en Binnenstad drinkt overmatig alcohol
Utrechtse volwassenen uit de wijken Noordoost, Oost en Binnenstad drinken vaker overmatig alcohol dan gemiddeld in Utrecht. Inwoners van de wijken Oost en Binnenstad zijn ook vaker zware drinkers.Percentage zware drinkers, naar wijk:
Cijfers over ouderen
Bijna de helft van de 65-plussers drinkt geen of maximaal een glas alcohol per dag
49% van de Utrechtse ouderen drinkt niet of maximaal een glas alcohol per dag en voldoet hiermee aan de richtlijn alcoholgebruik. Dit geldt vaker voor vrouwen en 80-plussers. Ouderen met een hbo- of wo-opleiding voldoen minder vaak aan de richtlijn alcoholgebruik.
Percentage ouderen dat voldoet aan de richtlijn alcoholgebruik
Richtlijn alcoholgebruik
De Gezondheidsraad adviseert om geen alcohol te drinken of in ieder geval niet meer dan één glas per dag.Overmatige drinkers: personen die meer dan veertien glazen alcohol (voor vrouwen) en 21 glazen (voor mannen) per week drinken.
Zware drinkers: personen die minstens een keer per week ten minste vier (voor vrouwen) en zes (voor mannen) glazen alcohol op één dag drinken.
Een op de negen Utrechtse 65-plussers is een overmatige drinker
11% van de Utrechtse ouderen drinkt overmatig. Een op de elf ouderen is een zware drinker. Zowel overmatig als zwaar drinken komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen en vaker bij 65 tot 79-jarigen dan bij 80-plussers.
Ouderen zonder migratieachtergrond zijn vaker zware drinkers
10% van de Utrechtse 65-plussers zonder migratieachtergrond is een zware drinker. Van de ouderen met een migratieachtergrond is 5% een zware drinker. Overmatig drinken verschilt niet tussen ouderen met en zonder migratieachtergrond.Open data
Hieronder vindt u alle beschikbare open data ter download en/of online inzage:
Alcohol, kinderen, JMU 2017-2018
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij kinderen, groep 7 en 8 (Jeugdmonitor Utrecht 2017-2018)
Alcohol, kinderen, JMU 2015-2016
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij kinderen, groep 7 en 8 (Jeugdmonitor Utrecht 2015-2016)
Alcohol, kinderen, JMU 2013-2014
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij kinderen, groep 7 en 8 (Jeugdmonitor Utrecht 2013-2014)
Alcohol, jongeren, JGZ 2016-2017
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij jongeren, klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs (Jeugdgezondheidszorg Utrecht 2016-2017)
Alcohol, jongeren, JGZ 2014-2015
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij jongeren, klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs (Jeugdgezondheidszorg Utrecht 2014-2015)
Alcohol, volwassenen en ouderen (19+), GP 2018
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij volwassenen en ouderen (Gezondheidspeiling 2018)
Alcohol, volwassenen (19-64), GP 2018
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij volwassenen (Gezondheidspeiling 2018)
Alcohol, volwassenen (19-64), GP 2016
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij volwassenen (Gezondheidspeiling 2016)
Alcohol, volwassenen en senioren (19+), GP 2016
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij volwassenen en senioren (Gezondheidspeiling 2016)
Alcohol, jongvolwassenen (18-25), GP 2014
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij jongvolwassenen (Gezondheidspeiling 2014)
Alcohol, volwassenen en senioren (19+), GP 2014
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij volwassenen en senioren (Gezondheidspeiling 2014)
Alcohol, volwassenen (19-64), GP 2014
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij volwassenen (Gezondheidspeiling 2014)
Alcohol, volwassenen en senioren (19+), GP 2012
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij volwassenen en senioren (Gezondheidspeiling 2012)
Alcohol, volwassenen (19-64), GP 2012
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij volwassenen (Gezondheidspeiling 2012)
Alcohol, ouderen (65+), GP 2018
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij ouderen (Gezondheidspeiling 2018)
Alcohol, ouderen (65+), GP 2016
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij ouderen (Gezondheidspeiling 2016)
Alcohol, ouderen (65+), GP 2014
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij ouderen (Gezondheidspeiling 2014)
Alcohol, senioren (65+), GP 2012
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij senioren (Gezondheidspeiling 2012)
Ga direct naar de data over:
Kinderen
Alcohol, kinderen, JMU 2017-2018
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij kinderen, groep 7 en 8 (Jeugdmonitor Utrecht 2017-2018)
Alcohol, kinderen, JMU 2015-2016
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij kinderen, groep 7 en 8 (Jeugdmonitor Utrecht 2015-2016)
Alcohol, kinderen, JMU 2013-2014
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij kinderen, groep 7 en 8 (Jeugdmonitor Utrecht 2013-2014)
Jongeren
Alcohol, jongeren, JGZ 2016-2017
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij jongeren, klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs (Jeugdgezondheidszorg Utrecht 2016-2017)
Alcohol, jongeren, JGZ 2014-2015
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij jongeren, klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs (Jeugdgezondheidszorg Utrecht 2014-2015)
Volwassenen
Alcohol, volwassenen en ouderen (19+), GP 2018
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij volwassenen en ouderen (Gezondheidspeiling 2018)
Alcohol, volwassenen (19-64), GP 2018
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij volwassenen (Gezondheidspeiling 2018)
Alcohol, volwassenen (19-64), GP 2016
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij volwassenen (Gezondheidspeiling 2016)
Alcohol, volwassenen en senioren (19+), GP 2016
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij volwassenen en senioren (Gezondheidspeiling 2016)
Alcohol, jongvolwassenen (18-25), GP 2014
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij jongvolwassenen (Gezondheidspeiling 2014)
Alcohol, volwassenen en senioren (19+), GP 2014
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij volwassenen en senioren (Gezondheidspeiling 2014)
Alcohol, volwassenen (19-64), GP 2014
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij volwassenen (Gezondheidspeiling 2014)
Alcohol, volwassenen en senioren (19+), GP 2012
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij volwassenen en senioren (Gezondheidspeiling 2012)
Alcohol, volwassenen (19-64), GP 2012
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij volwassenen (Gezondheidspeiling 2012)
Ouderen
Alcohol, ouderen (65+), GP 2018
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij ouderen (Gezondheidspeiling 2018)
Alcohol, ouderen (65+), GP 2016
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij ouderen (Gezondheidspeiling 2016)
Alcohol, ouderen (65+), GP 2014
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij ouderen (Gezondheidspeiling 2014)
Alcohol, senioren (65+), GP 2012
Deze databestanden bevatten tabellen over alcoholconsumptie bij senioren (Gezondheidspeiling 2012)
Om deze inhoud te kunnen bekijken, is het nodig dat u akkoord gaat met het plaatsen van cookies.
Akkoord Nee Lees meer
Akkoord Nee Lees meer
Om deze inhoud te kunnen bekijken, is het nodig dat u akkoord gaat met het plaatsen van cookies.
Akkoord Nee Lees meer
Akkoord Nee Lees meer
console.log('gtag run');
window.dataLayer = window.dataLayer || [];
function gtag(){dataLayer.push(arguments);}
gtag('js', new Date());
gtag('config', 'UA-65231127-1', { 'anonymize_ip': true });